Kamer wist van burgerdoden bij Slag om Chora door ISAF (UNAMA/AIHRC)

De Tweede Kamer wist dat volgens de Afghaanse mensenrechtenorganisatie AIHRC en de koepel van VN-organisaties in Afghanistan UNAMA de meeste burgerdoden bij de slag om Chora in de provincie Uruzgan door ISAF-vuur vielen.

“Alle stukken zijn naar de Kamer gestuurd,” zei minister Eimert van Middelkoop van Defensie woensdag.

De Tweede Kamer wil een nieuwe brief over de zaak. Na het reces zal de Kamer snel een overleg over de kwestie houden. GroenLinks en D66 wilden een spoeddebat, zeker gezien het op handen zijnde besluit over verlenging van de missie in Uruzgan. Daarvoor was te weinig steun.

Volgens AIHRC en UNAMA lijkt minstens driekwart van de zestig tot zeventig burgerdoden te zijn gevallen door de luchtsteun en de artillerie van de ISAF-troepen, die onder Nederlands commando vielen.

Van Middelkoop schreef in de begeleidende brief die hij eind september naar de Kamer stuurde dat van vijftien mensen duidelijk was dat zij stierven door toedoen van de Taliban. Van de overige slachtoffers was niet met zekerheid vast te stellen door wie zij waren omgekomen.

In juni werd Chora door de Taliban aangevallen. ISAF was niet sterk genoeg en moest zich eerst terugtrekken naar veilige posities. Bij de tegenaanval van de ISAF en het Afghaanse leger die volgde kwam Chora weer onder controle van de autoriteiten.

UNAMA en AIHRC
Het aantal burgerslachtoffers wordt door UNAMA en de AIHRC hoog genoemd. Maar ze vinden dat de operatie moet worden gezien in haar context.

Er was een noodzakelijke operatie in een druk bevolkt gebied waar ongeveer 10.000 tot 15.000 mensen woonden en de gevechten waren intensief.

Daardoor lijkt het aantal slachtoffers acceptabel. Speciaal in het licht van het militaire doel om de lokale bevolking te helpen bij het bieden van weerstand aan de Taliban.

Volgens de organisaties er is hiermee voorkomen dat de Taliban uit wraak achteraf waarschijnlijk nog meer slachtoffers hadden gemaakt.

Volgens de organisaties had terugtrekking van ISAF kunnen hebben geresulteerd in een bloedbad onder plaatselijke dorpelingen, met een veel hoger aantal burgerdoden.

UNAMA en de AIHRC concludeerden dat ISAF geen ernstige oorlogsmisdaden heeft begaan.

Wel plaatsen ze vraagtekens bij het gebruik van het zware geschut, de slechte samenwerking tussen ISAF en de Afghaanse autoriteiten en stellen ze dat de communicatie met de bevolking voortaan beter moet.

Zo had de bevolking bij eerder voorlichtingsacties door middel van pamfletten te horen gekregen dat ze thuis moesten blijven, later waren er meldingen bij Chora dat de bevolking een veilig heenkomen moest zoeken.

President Hamid Karzai hamert constant op een betere samenwerking tussen de buitenlandse troepen en de Afghaanse autoriteiten.

Pantserhouwitser
Ook generaal Dan Mcneill, de hoogste commandant van ISAF in Afghanistan, had kritiek op het gebruik van het zwaarste Nederlandse geschut, de Pantserhouwitser, zonder waarneming van het doel op de grond.

Maar volgens zijn NAVO-bazen en minister Van Middelkoop was dat geen schending van het oorlogsrecht.

Minister Van Middelkoop maakte zelfs bekend dat de pantserhouwitser een "precisiewapen" is.

De Pantserhouwitser schoot vanaf 35 kilometer afstand granaten af op het strijdtoneel, zonder dat hierbij het doel kon worden waargenomen.

Het rapport van de mensenrechtenorganisaties en nog drie andere rapporten zijn ter beoordeling naar het Openbaar Ministerie in Arnhem gestuurd.

Geheimhouding
Het ministerie van Defensie ontkent dat het de Kamer onvolledig geïnformeerd heeft over de slag om de Chora. Dagblad Trouw schreef woensdag dat het ministerie de conclusies van een onderzoeksrapport achterhoudt.

Volgens het onderzoek, dat is uitgevoerd door de Afghaanse mensenrechtenorganisatie AIHRC en de koepel van VN-organisaties in Afghanistan, UNAMA, zouden meerdere burgerslachtoffers gevallen zijn door ISAF-troepen die onder Nederlands commando vielen.

UNAMA/AIHCR over de Slag bij Chora in Uruzgan

Rapport UNAMA en AIHCR over burgerdoden bij de slag om Chora

Het verslag van de United Nations Assistance Mission Afghanistan en de Afghanistan Independent Human Rights Commission over de Slag om Chora van 16 juni tot 20 juni 2007. Het verslag is opgenomen door Radio Nederland Wereldomroep.

http://www.rnw.nl/ppp/AIHRCChora.pdf